Op de website Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie is een artikel te lezen waarbij de vraag wordt gesteld, hoe transparant Nederlandse gemeenten zijn over hun duurzaamheidsprestaties in jaarverslagen. Transparantie over duurzaamheid wordt steeds belangrijker, vooral gezien de urgentie van milieuvraagstukken en de brede internationale aandacht voor de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s). Gemeenten spelen hierin een cruciale rol door beleidsmaatregelen lokaal vorm te geven. Het onderzoek richt zich op de vraag in hoeverre grote gemeenten in Nederland duurzaamheid opnemen in hun jaarverslagen en welke factoren invloed hebben op de mate van transparantie.
Het onderzoek analyseert jaarverslagen van 2020 van 50 grote Nederlandse gemeenten. Hierbij wordt specifiek gekeken naar de mate waarin duurzaamheid expliciet wordt genoemd, de verwijzing naar SDG’s en de kwaliteit van de verstrekte informatie.
Bevindingen
Uit de analyse blijkt dat duurzaamheid vaak wordt genoemd in jaarverslagen, maar de mate van detail en diepgang varieert sterk. De belangrijkste bevindingen zijn:
De belangrijkste bevindingen zijn:
- Vermelding van duurzaamheid
De meeste gemeenten rapporteren wel over duurzaamheid, maar vaak in algemene termen. Concrete doelen, resultaten en meetbare indicatoren worden minder frequent opgenomen. - SDG’s in de rapportage
Hoewel de SDG’s internationaal breed worden geaccepteerd, maken slechts enkele gemeenten expliciet gebruik van deze kaders in hun jaarverslagen. Vaak worden duurzaamheidsinitiatieven wel beschreven, maar zonder directe koppeling aan specifieke SDG’s. - Determinanten van transparantie
De mate van transparantie blijkt samen te hangen met een aantal factoren:- Gemeentegrootte: Grotere gemeenten zijn over het algemeen transparanter, mogelijk door meer middelen en expertise.
- Politieke samenstelling: Gemeenten met een linkse meerderheid besteden meer aandacht aan duurzaamheid.
- Financiële capaciteit: Gemeenten met een gezonde financiële situatie kunnen meer prioriteit geven aan duurzaamheidsprojecten en rapportage.
- Uitdagingen in rapportage
Gemeenten geven vaak aan dat het lastig is om duurzaamheidsdoelen te vertalen naar meetbare resultaten. Dit leidt ertoe dat rapportages soms weinig concreet blijven, wat de transparantie belemmert.
Uitdagingen in rapportage
Gemeenten geven vaak aan dat het lastig is om duurzaamheidsdoelen te vertalen naar meetbare resultaten. Dit leidt ertoe dat rapportages soms weinig concreet blijven, wat de transparantie belemmert.
Discussie
Het artikel benadrukt dat transparantie over duurzaamheid cruciaal is om verantwoording af te leggen aan burgers en andere belanghebbenden. Daarnaast stimuleert het andere gemeenten om te leren van elkaars aanpak. Echter, de huidige rapportages laten zien dat er nog veel ruimte is voor verbetering, zowel in de kwaliteit als de uniformiteit van informatie.
Een belangrijke uitdaging is het ontbreken van een uniforme standaard voor duurzaamheidsrapportage op gemeentelijk niveau. Hierdoor is het moeilijk om prestaties tussen gemeenten te vergelijken. Het opnemen van SDG’s als kader biedt potentieel, maar wordt nog onvoldoende benut.
Conclusie en aanbevelingen
De transparantie van grote gemeenten over duurzaamheidsprestaties is nog beperkt en inconsistent. Hoewel veel gemeenten duurzaamheid in hun jaarverslagen noemen, ontbreekt vaak een diepgaande en meetbare aanpak. Het gebruik van SDG’s biedt een kans om meer uniformiteit en focus aan te brengen.
Het artikel doet een aantal aanbevelingen om de transparantie te verbeteren:
- Stimuleren van SDG-kaders: Gemeenten zouden explicieter kunnen rapporteren aan de hand van SDG’s. Dit maakt rapportages vergelijkbaar en vergroot de herkenbaarheid voor burgers.
- Ontwikkelen van standaarden: Een landelijke richtlijn voor duurzaamheidsrapportages kan helpen om uniformiteit te waarborgen.
- Investeren in bewustwording: Zowel ambtenaren als bestuurders moeten meer kennis en tools krijgen om duurzaamheid te integreren in beleid en rapportage.
Relevantie voor de praktijk
Het artikel onderstreept de belangrijke rol van gemeenten in het behalen van nationale en internationale duurzaamheidsdoelen. Door transparanter te zijn over hun prestaties, kunnen gemeenten niet alleen verantwoording afleggen maar ook andere partijen inspireren.
Samenvattend benadrukt het artikel dat hoewel de aandacht voor duurzaamheid groeit, de transparantie hierover nog beter kan. Gemeenten zouden baat hebben bij meer structuur en samenwerking om hun duurzaamheidsrapportage te verbeteren en meer impact te maken op het gebied van milieu en samenleving.
