Het zijn bijzondere tijden voor inkopend en verkopend Nederland. Er is zo'n beetje een tekort aan alles, behalve aan meningen. Geen mensen, geen bouwmaterialen, geen microchips, enzovoort. Bedrijven komen steeds vaker voor de keuze te staan: aan wie gaan we onze schaarse mensen, middelen en kennis nog leveren? Want álle klanten blij maken, dat lukt niet meer.
<Alfred de Weert>
In deze omstandigheden is het des te vreemder dat er een (voor mij) nieuw fenomeen opduikt in tenders. Laat ik het maar de Bezwaarbegrenzer noemen. En dat werkt als volgt:
Je krijgt als potentieel leverancier een bestek met nogal eenzijdig opgestelde Algemene Voorwaarden en concept-contract. Je leest het door, analyseert het op allerlei operationele, juridische en financiële risico's, want dat hoor je te doen in het kader van Good Governance. En je identificeert 25 bezwaarlijke punten, die je graag gewijzigd zou zien.
Dan komt het. De opdrachtgever heeft een limiet gesteld aan het aantal wijzigingen dat doorgevoerd zal worden. Iedere inschrijver mag drie wijzigingsvoorstellen benoemen, en die worden opgenomen in de uiteindelijke overeenkomst. Maar de andere 22 worden gewoon genegeerd. En de bezwaren van alle andere inschrijvers worden ook weggewuifd. Alleen de wijzigingen van de winnende partij worden (misschien) doorgevoerd. Dus in dit voorbeeld mag je als 'winnaar' akkoord gaan met een overeenkomst waarin 22 dikke bedrijfsrisico's zitten.
Is dat een aantrekkelijke klant, voor een bedrijf dat goed na moet denken waar ze hun schaarse mensen, middelen en kennis gaan inzetten? Natuurlijk niet.
En toch zien we vooral grote ondernemingen steeds vaker dit soort bezwaarbegrenzers toepassen in hun tenders. Bijvoorbeeld energie- en telecomreuzen, die hun marktmacht aanwenden om de rechtsbescherming en bestuurlijke gezondheid van kleinere ondernemingen te beknotten. Opmerkelijk genoeg staat er altijd wel ergens in die bestekken dat ze op zoek zijn naar "een hecht en innovatief partnerschap". Waarom ze dan die bezwaarbegrenzer toepassen is me een raadsel. Als je zo groot en professioneel bent, heb je dat toch niet nodig, lijkt me. Waarom maak je jezelf als klant zo lelijk en onaantrekkelijk?
