491x bekeken

Het Hof van Justitie van de EU heeft drie belangrijke uitspraken gedaan over minimumlooneisen in aanbestedingsprocedures

  1. Dirk Rüffert v. Land Niedersachsen (2008)
  2. Bundesdruckerei GmbH v. Stadt Dortmund (2014)
  3. RegioPost GmbH & Co. KG v. Stadt Landau in der Pfalz (2015)

Deze zaken wijzen erop dat het mogelijk is om minimumlooneisen te stellen als deze in de wet of een CAO zijn vastgelegd. Dit mag echter alleen onder strikte voorwaarden om te voorkomen dat het in strijd is met artikel 56 VWEU (vrijheid van dienstverrichting).

Voorwaarden voor Minimumlooneisen

  • Het minimumloon moet wettelijk of via een CAO zijn vastgelegd en algemeen toepasbaar zijn.
  • Minimumlooneisen mogen alleen worden gesteld als de opdracht in het land van de aanbestedende dienst wordt uitgevoerd.
  • De eisen gelden alleen voor werknemers die daadwerkelijk betrokken zijn bij de opdracht.
  • Voor gedetacheerde werknemers moeten de looneisen voldoen aan de Detacheringsrichtlijn en de Richtlijn minimumloon.

Loon boven het Wettelijk Minimum

Het Hof heeft nog geen uitspraken gedaan over looneisen boven het wettelijk minimumloon. Er zijn echter aanwijzingen dat dit mogelijk is:

  • De Europese Commissie heeft dit als ‘best practice’ opgenomen.
  • Advocaat-Generaal Mengozzi suggereert dat hogere looneisen mogelijk moeten zijn voor maatschappelijk verantwoord aanbesteden.

Sociale Criteria en Gunningsfase

  • Hogere looneisen kunnen als subgunningscriterium worden gebruikt, maar niet als uitsluitingscriterium.
  • Inschrijvers krijgen punten voor het voldoen aan de hogere looneis.
  • De aanbestedende dienst moet de waarde van dit sociale criterium bepalen in vergelijking met andere gunningscriteria.

Politieke Gevoeligheid

Er is politieke onenigheid over het stellen van hogere looneisen. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt dat hogere looneisen niet proportioneel zijn vanwege de extra kosten. Sommige gemeenten passen echter wel sociale criteria toe die hogere lonen betreffen, ondersteund door de Europese Commissie.

Conclusie

Er zijn juridisch mogelijkheden om looneisen boven het wettelijk minimumloon te stellen in aanbestedingsprocedures, mits deze als subgunningscriterium in de gunningsfase worden gehanteerd. Dit brengt echter juridische risico’s met zich mee.

Europa Decentraal

Nynke Ariesen en Jochen Meulman