Nederland heeft zich op het wereldtoneel gecommitteerd aan duurzaamheidsdoelen. Ook de individuele overheidsorganisaties staan aan de lat om deze te bereiken. Het is helaas nog wel ieder voor zich… Alle organisaties hebben andere uitgangspunten en strategieën. Dat inkoop een grote bijdrage kan leveren aan het behalen van de duurzaamheidsdoelstellingen op organisatieniveau is geen nieuws meer. Inkoop van de overheid bepaalt maar liefst 18% van de klimaatvoetafdruk van Nederland en zelfs 23% van de grondstoffen. Dat inkoop daar druk aan werkt, mag duidelijk zijn. De rijksoverheid bijvoorbeeld vanuit het inkoopbeleid ‘Inkopen met Impact’. Een veelvoorkomende valkuil is dat duurzaamheidsbegrippen op organisatieniveau niet helder uitgewerkt zijn. Inkopers moeten het er vaak wel mee doen. De kans is groot dat dit leidt tot een minderwaardige doorvertaling van de duurzaamheidsdoelstellingen in het inkoopproces.
Cijfers liegen niet
Om goed met maatschappelijk verantwoord inkopen te kunnen beginnen moeten de organisatiebrede duurzaamheidsdoelstellingen bij inkoop bekend zijn. Die zijn nodig om de duurzame inkoopdoelstellingen aan te kunnen koppelen en zo toegevoegde waarde te kunnen leveren ten aanzien van de duurzaamheidsdoelstellingen van de organisatie. 82% van de Nederlandse overheidsorganisaties heeft deze doelstellingen op organisatieniveau al. De top drie bestaat uit Social Return, Circulariteit en Milieu. Bij elkaar dekken deze drie op een effectieve wijze negen SDG’s af. 71% heeft ook al duurzame inkoopdoelstellingen. En bij 49% is zelfs een koppeling tussen de inkoopdoelen met de hoger gelegen duurzaamheidsdoelstellingen van de organisatie. 24% van de overheidsorganisatie meet bovendien de door leveranciers behaalde MVI-impact. Het zijn met name de grote overheidsorganisaties die beschikken over de juiste kennis om inzicht te krijgen in dit echte resultaat.
OGSM
Waarom driekwart van de overheidsorganisaties de link tussen duurzaamheid op organisatieniveau en leveranciersprestaties nog niet kan leggen, is niet alleen een kwestie van voldoende kennis. Je moet er ook belang bij hebben. Als er top-down weinig aandacht voor is, is de kans kleiner dat inkoop de resultaten van de leveranciers SMART maakt. En dat is nog een hele klus. Er is wel een handige methode die hierbij helpt; de OGSM-methode. De afkorting staat voor Objective (ambitie), Goals (doelen), Strategy (strategie) en Measures (meetbaarheid). Het helpt structuur te brengen in het onderwerp. Eén waarvan de concreetheid toch al lastig is. Organisaties die het model toepassen, zijn in staat hun leveranciersprestaties strategisch uit te lijnen met de duurzame organisatiedoelen. RWS heeft bijvoorbeeld een handreiking en een Roadmap ontworpen en het ministerie van BZK een MVI-menukaart.
Self fulfilling prophecy
Is dit glas nu een kwart vol of driekwart leeg? Het antwoord zegt natuurlijk het meest over degene die het antwoord geeft. Isabel Schouten studeerde in juni op dit onderwerp af. Ze voerde in opdracht van AevesBenefit onderzoek uit en schreef er een interessant onderzoeksartikel over. Zij interviewde onder meer 11 experts op dit terrein. Deze zien vooral kansen om het glas verder te vullen. Het is een self fulfilling prophecy; bewustwording ontstaat door veel aandacht te geven aan MVI. De resultaten volgen ‘vanzelf’. Het aanstellen van een duurzaamheidscoördinator helpt dit proces te versnellen en duurzaamheid minder vrijblijvend te maken. Wat de boel ook goed aanjaagt is het houden van een 0-meting (bijvoorbeeld aan de hand van de richtlijn ISO 20400) of het toepassen van de levenscycluskosten, waarbij de levensduurkosten van bepaalde producten worden doorberekend op duurzaamheid.
Genoeg best practices voor handen om je te laten inspireren. Aan de slag ermee! 76% althans…
